Her ýyl näçe plastik çüýşe gaýtadan işlenmeýär

Plastiki çüýşeler gündelik durmuşymyzyň aýrylmaz bölegine öwrüldi, içgileri we beýleki suwuklyklary iýmegiň amatly we göçme usulyny üpjün etdi. Şeýle-de bolsa, plastik çüýşeleriň giňden ulanylmagy daşky gurşaw meselesine-de sebäp boldy: gaýtadan işlenmedik plastik galyndylaryň toplanmagy. Her ýyl howsala düşýän köp sanly plastik çüýşeler gaýtadan işlenmeýär, bu hapalanmaga, daşky gurşawyň zaýalanmagyna we ýabany tebigata zyýan ýetirýär. Bu makalada plastik çüýşeleriň gaýtadan işlenmezliginiň täsirini öwrenýäris we her ýyl näçe plastik çüýşäniň gaýtadan ulanylmaýandygyna seredýäris.

Plastiki çüýşeleriň daşky gurşawa täsiri

Plastiki çüýşeler polietilen teraftalatdan (PET) ýa-da ýokary dykyzlykly polietilenden (HDPE) ýasalýar, bularyň ikisi hem täzelenip bolmaýan ýangyçlardan alynýar. Plastiki çüýşeleriň öndürilmegi köp mukdarda energiýa we serişdeleri talap edýär we bu çüýşeleriň zyňylmagy daşky gurşawa uly howp salýar. Plastiki çüýşeler gaýtadan ulanylmasa, köplenç poligonlarda ýa-da tebigy ekosistemalarda galyndylar bolýar.

Plastiki galyndylar ummanlary, derýalary we ýerüsti gurşawy hapalaýan plastiki hapalar dünýä aladasyna öwrüldi. Plastmassanyň çydamlylygy, mikroplastika diýilýän ownuk böleklere bölünip, ýüzlerçe ýyllap daşky gurşawda galyp biljekdigini aňladýar. Bu mikroplastikalar ýabany haýwanlar tarapyndan kabul edilip, ekosistemalara we biodürlülige birnäçe ýaramaz täsir edip biler.

Plastiki hapalanmagyň daşky gurşawa ýetirýän täsirinden başga-da, plastik çüýşeleriň öndürilmegi we ýok edilmegi parnik gazlarynyň zyňylmagyna we howanyň üýtgemegine hem goşant goşýar. Gazylyp alynýan ýangyçlary çykarmak we öndürmek we plastik galyndylaryň döwülmegi, global klimat krizisini güýçlendirip, kömürturşy gazyny we beýleki parnik gazlaryny atmosfera çykarýar.

Meseläniň gerimi: Her ýyl näçe plastik çüýşe gaýtadan işlenmeýär?

Işlenmedik plastik çüýşe galyndylarynyň gerimi hakykatdanam geň galdyryjy. Daşky gurşawy goraýjy Okean Konserwensiýasynyň habaryna görä, her ýyl takmynan 8 million tonna plastik galyndy dünýä okeanlaryna girýär. Bu galyndylaryň hemmesi plastik çüýşeler görnüşinde bolmasa-da, umumy plastiki hapalanmanyň ep-esli bölegini düzýär.

Aýratyn sanlar boýunça dünýäde her ýyl gaýtadan işlenmeýän plastik çüýşeleriň sany barada takyk san bermek kyn. Şeýle-de bolsa, ABŞ-nyň Daşky gurşawy goramak gullugynyň (EPA) maglumatlary bize meseläniň gerimi barada belli bir düşünje berýär. Diňe Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda plastik çüýşeleriň diňe 30% -iniň gaýtadan işlenýändigi çak edilýär, galan 70% -i poligonlarda, ýakylýan ýerlerde ýa-da zibil taşlanýar.

Bütin dünýäde plastik çüýşeleri gaýtadan işlemegiň derejesi ýurtlaryň arasynda dürli-dürli bolýar, käbir sebitlerde gaýtadan işlemegiň derejesi beýlekilerden has ýokary. Şeýle-de bolsa, plastik çüýşeleriň uly böleginiň gaýtadan işlenmeýändigi, daşky gurşawa zyýan ýetirýändigi aýdyňdyr.

Meseläni çözmek: Gaýtadan işlemegi höweslendirmek we plastik galyndylary azaltmak

Gaýtadan işlenmedik plastik çüýşeler meselesini çözmek üçin edilýän tagallalar köptaraply we şahsyýet, jemgyýet we hökümet derejesinde çäre görmegi talap edýär. Plastiki çüýşeleriň daşky gurşawa ýetirýän täsirini azaltmagyň iň täsirli usullaryndan biri, gaýtadan işlemegi höweslendirmek we plastik çüýşeleriň gaýtadan işleniş tizligini ýokarlandyrmakdyr.

Bilim we habarlylyk kampaniýalary adamlary plastik çüýşeleri gaýtadan işlemäge höweslendirmekde möhüm rol oýnap biler. Gaýtadan işlemegiň ähmiýeti, gaýtadan işlenmedik plastik galyndylaryň daşky gurşawa täsiri we tegelek ykdysadyýetiň peýdalary barada anyk maglumat bermek, sarp edijiniň özüni alyp barşyny üýtgetmäge we gaýtadan işlemegiň derejesini ýokarlandyrmaga kömek edip biler.

Aýry-aýry hereketlerden başga-da, kärhanalar we hökümetler gaýtadan işlemegi we plastiki galyndylary azaltmagy goldaýan syýasatlary we başlangyçlary durmuşa geçirmäge borçludyrlar. Munuň özi gaýtadan işlemek infrastrukturasyna maýa goýmagy, gaýtadan işlemegi höweslendirmek üçin çüýşe goýum shemalaryny durmuşa geçirmegi we alternatiw materiallaryň ýa-da gaýtadan ulanylýan gaplaryň ulanylmagyny öz içine alyp biler.

Mundan başga-da, gaýtadan işlenen materiallary ulanmak ýa-da biodegrirlenip bilinjek alternatiwalary döretmek ýaly plastik çüýşe dizaýnyndaky täzelikler, plastik çüýşe önümçiliginiň we zyňylmagynyň daşky gurşawa täsirini azaltmaga kömek edip biler. Durnukly gaplama çözgütlerini kabul etmek bilen, pudak plastik çüýşeleri ulanmaga has tegelek we ekologiýa taýdan arassa çemeleşmäge goşant goşup biler.

Sözümiň ahyrynda

Gaýtadan işlenmedik plastik çüýşeleriň daşky gurşawa täsiri möhüm we derwaýys mesele bolup, köpçülikleýin çäreleri talap edýär. Her ýyl gaýtadan işlenmedik plastik çüýşe galyndylarynyň köp mukdary hapalanmagyna, daşky gurşawyň zaýalanmagyna we ekosistemalara zeper ýetmegine sebäp bolýar. Gaýtadan işlemegi höweslendirmek, plastik galyndylary azaltmak we gaplama çözgütlerini kabul etmek bilen, plastik çüýşeleriň daşky gurşawa täsirini azaltmak we planetamyz üçin has durnukly geljegi döretmek üçin işläp bileris. Aýry-aýry adamlar, kärhanalar we hökümetler bu çynlakaý ekologiýa meselesiniň çözgütlerini tapmak üçin bilelikde işlemeli.