Içgi çüýşesindäki suw howpsuzmy?
Bir çüýşe mineral suw ýa-da içgi açmak adaty bir zat, ýöne daş-töwerege taşlanan plastik çüýşäni goşýar.
Gazlandyrylan içgiler, mineral suw, iýilýän ýag we beýleki iýmitler üçin plastmassa gaplamanyň esasy düzüm bölegi polietilen teraftalatdyr (PET).Häzirki wagtda PET çüýşeleriniň ulanylmagy plastik iýmit gaplamak pudagynda birinji ýerde durýar.
Iýmit gaplamasy hökmünde, PET-iň özi ökde önüm bolsa, sarp edijiler üçin adaty ýagdaýlarda ulanmak gaty howpsuz bolmaly we saglyga howp salmaýar.
Ylmy gözlegler plastiki çüýşeleriň uzak wagtlap gyzgyn suwy (70 gradusdan ýokary) içmek üçin birnäçe gezek ulanylsa ýa-da mikrotolkunlar bilen göni gyzdyrylsa, plastik çüýşelerdäki we beýleki plastmassalardaky himiki baglanyşyklaryň ýok ediljekdigini we plastifikatorlaryň bardygyny görkezdi. we antioksidantlar içgä geçirilip bilner.Oksidantlar we oligomerler ýaly maddalar.Bu maddalar aşa köp mukdarda göçürilenden soň, içgileriň saglygyna täsir eder.Şonuň üçin sarp edijiler PET çüýşelerini ulananyňyzda, olary gyzgyn suw bilen doldurmazlyga we mikrotolkun goýmazlyga synanyşmalydygyny bellemelidirler.
Içeniňizden soň taşlamakda gizlin howp barmy?
Plastiki çüýşeler taşlanýar we şäher köçelerinde, syýahatçylyk ýerlerinde, derýalarda we köllerde we awtoulag ýollarynyň we demir ýollaryň iki gapdalynda ýaýradylýar.Olar diňe bir görüş hapalanmagyna sebäp bolman, eýsem zyýan ýetirip bilerler.
PET aşa himiki taýdan inert we uzak wagtlap tebigy gurşawda bolup bilýän biodürlüp bolmaýan materialdyr.Bu, taşlanan plastik çüýşeler gaýtadan işlenmese, daşky gurşawda ýygnanmagyny, döwülmegini we çüýremegini, ýerüsti suwlara, topraklara we ummanlara çynlakaý hapalanmagyna sebäp boljakdygyny aňladýar.Topraga girýän köp mukdarda plastik galyndylar ýeriň öndürijiligine düýpli täsir edip biler.
Wildabany haýwanlar ýa-da deňiz haýwanlary tarapyndan tötänleýin iýilýän plastik bölekler haýwanlara ölüm howply bolup biler we ekosistemanyň howpsuzlygyna howp abandyryp biler.Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasyna (UNEP) görä, guşlaryň 99% -iniň 2050-nji ýyla çenli plastmassa iýmegine garaşylýar.
Mundan başga-da, plastmassalar organizmler tarapyndan siňdirilip, iýmit zynjyry arkaly adamyň saglygyna täsir edip biljek mikroplastiki bölejiklere bölünip biler.Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasy ummanda köp mukdarda plastik hapalaryň deňiz durmuşynyň howpsuzlygyna howp salýandygyny we konserwatiw çaklamalaryň her ýyl 13 milliard ABŞ dollaryna çenli ykdysady ýitgilere sebäp bolýandygyny görkezdi.Deňiz plastmassa hapalanmagy, soňky 10 ýylda daşky gurşaw meseleleriniň iň möhüm onlugynyň hataryna goşuldy.
Mikroplastika durmuşymyza girdimi?
Ululygy 5 mm-den pes bolmadyk daşky gurşawdaky islendik plastik bölejiklere, süýümlere, böleklere we ş.m. giňişleýin göz öňünde tutulýan mikroplastika häzirki wagtda bütin dünýäde plastiki hapalanmagyň öňüni almak we gözegçilikde saklaýar.Countryurdum tarapyndan çykarylan “14-nji bäşýyllyk meýilnamanyň dowamynda plastiki hapalanmalara gözegçilik etmek boýunça hereket meýilnamasy” mikroplastikalary esasy aladalaryň hapalanmagynyň täze çeşmesi hökmünde görkezýär.
Mikroplastikanyň çeşmesi ýerli plastmassa bölejikleri bolup biler ýa-da ýagtylyk, howa, ýokary temperatura, mehaniki basyş we ş.m. sebäpli plastik önümler tarapyndan goýberilip bilner.
Gözlegleriň görkezişi ýaly, adamlar hepdede goşmaça 5 gram mikroplastikany iýseler, mikroplastikleriň käbiri taburda çykarylmaz, beden organlarynda ýa-da ganda ýygnanar.Mundan başga-da, mikroplastika öýjük membranasyna aralaşyp, adam bedeniniň gan aýlanyş ulgamyna girip, öýjükleriň işine ýaramaz täsir edip biler.Geçirilen gözlegler haýwanlar boýunça geçirilen synaglarda mikroplastikanyň çişme, öýjükleriň ýapylmagy we metabolizm ýaly kynçylyklary görkezendigini ýüze çykardy.
Içerki we daşary ýurt edebiýatlarynyň köpüsi, çaý haltalary, çaga çüýşeleri, kagyz käseler, günortanlyk gutular we ş.m. ýaly iýmit aragatnaşyk materiallarynyň ulanylanda dürli ululykdaky müňlerçe ýüzlerçe million mikroplastikany azyk önümlerine goýberip biljekdigini habar berýär.Mundan başga-da, bu ugur kadalaşdyryjy kör ýerdir we oňa aýratyn üns berilmelidir.
Gaýtadan işlenen plastik çüýşeleri gaýtadan ulanyp bolarmy?
Gaýtadan işlenen plastik çüýşeleri gaýtadan ulanyp bolarmy?
Teoriýa boýunça, gaty hapalanan plastik çüýşelerden başga, ähli içgi çüýşeleri gaýtadan ulanylyp bilner.Şeýle-de bolsa, PET içgi çüýşelerini sarp etmek we mehaniki taýdan gaýtadan işlemek wagtynda azyk ýagy, içgi galyndylary, öý arassalaýjylary we pestisidler ýaly käbir daşarky hapalar girizilip bilner.Bu maddalar gaýtadan işlenen PET-de galyp biler.
Aboveokardaky maddalary öz içine alýan PET iýmit kontakt materiallarynda ulanylanda, bu maddalar iýmitlere geçip biler we şeýlelik bilen sarp edijileriň saglygyna howp salýar.Europeanewropa Bileleşigi we Amerikanyň Birleşen Ştatlary, gaýtadan işlenen PET-iň azyk gaplamak üçin ulanylmazdan ozal çeşmeden birnäçe howpsuzlyk indeks talaplaryna laýyk gelmelidigini şertlendirýär.
Içgi çüýşelerini gaýtadan işlemek barada sarp edijileriň habardarlygynyň ýokarlanmagy, arassa gaýtadan işlemek ulgamynyň döredilmegi we azyk derejesindäki plastmassa gaplamalary gaýtadan işlemek we arassalamak işleriniň yzygiderli kämilleşdirilmegi bilen has köp kompaniýa standartlaşdyrylan gaýtadan işlemegi we netijeli dikeldiş gazanmagy başarýar. içgi çüýşeleri.Iýmit aragatnaşygynyň material howpsuzlygy talaplaryna laýyk gelýän içgi çüýşeleri öndürilýär we içgi gaplamak üçin gaýtadan ulanylýar.
Iş wagty: Noýabr-18-2023